Συνέντευξη στην Δρ. Μάρθα Θεοδώρου
Έχετε εκλεγεί πρόσφατα Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έως το 2024. Ποιο είναι το όραμά σας όσον αφορά το ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τα επόμενα χρόνια σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο;
Θέλω το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να είναι ενεργό και να ανταποκρίνεται ώστε να επιβεβαιώνει την κοινοβουλευτική του ευθύνη και να εκπληρώνει το ρόλο του όσον αφορά τον έλεγχο, τη διενέργεια ερευνών και τη θέσπιση νομοθεσίας. Θέλω το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και οι 705 εκλεγμένοι αντιπρόσωποί του να σημειώσουν πρόοδο σε θέματα σχετικά με τη μετανάστευση, την ενέργεια, την ψηφιοποίηση, την ισότητα, την αλληλεγγύη, καθώς και την ασφάλεια και την άμυνα. Θέλω επίσης αυτό το κοινοβούλιο να δώσει ώθηση ώστε η Ευρώπη να καταστεί η πρώτη ήπειρος με ουδέτερο ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα παγκοσμίως.
Σε διεθνές επίπεδο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να ενισχύσει τον ηγετικό του ρόλο σε ολόκληρο τον κόσμο. Αποτελεί ήδη σημείο αναφοράς για την προάσπιση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Αυτό πρέπει να συνεχιστεί. Όλα τα κοινοβούλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), συμπεριλαμβανομένου του κοινοβουλίου του λαού της Ουκρανίας, μας δείχνουν πόση εμπιστοσύνη εναποθέτουν στις αξίες μας.
Είστε η τρίτη γυναίκα που εξελέγη επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μετά τη Simone Veil και τη Nicole Fontaine. Κερδίσατε, επίσης, την πλειοψηφία των ψήφων των Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε μια διαδικασία στην οποία συμμετείχαν δύο ακόμη υποψήφιες. Η εκλογή σας αποτυπώνει ένα σαφές, νέο μήνυμα για τον κύριο ρόλο των γυναικών στη διαδικασία χάραξης πολιτικής;
Αισθάνομαι ιδιαίτερη τιμή που ανέλαβα αυτή τη θέση. Θα τιμήσω τους προκατόχους μου, όπως πάντα, υπερασπιζόμενη την Ευρώπη. Αυτός είναι ο ρόλος κάθε Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανεξαρτήτως ηλικίας ή φύλου. Και υπόσχομαι ότι δεν θα περάσουν άλλα 20 χρόνια πριν από την επανεκλογή μιας γυναίκας.
Είστε Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το 2013. Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, τα κύρια επιτεύγματα του Κοινοβουλίου κατά την τελευταία δεκαετία, τα οποία βελτίωσαν τη ζωή των Ευρωπαίων πολιτών;
Η ΕΕ έχει προσφέρει πάνω από μισό αιώνα ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας. Διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην προώθηση της δημοκρατίας, των θεμελιωδών ελευθεριών και του κράτους δικαίου σε ολόκληρο τον κόσμο. Σε αυτούς τους ταραγμένους καιρούς, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδεικνύει τεράστια ενότητα και αποφασιστικότητα απέναντι σε έναν εγκληματικό και καταστροφικό πόλεμο.
Είμαι υπερήφανη για τον τρόπο με τον οποίο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ηγείται της στήριξης της ΕΕ προς την Ουκρανία. Διατηρώ διάλογο με τον Πρόεδρο Zelenskyy, τον οποίο συνάντησα πρόσφατα στο Κίεβο. Συνεργαζόμαστε στενά με το κοινοβούλιο της Ουκρανίας (Βερχόβνα Ράντα) για να στηρίξουμε τη δημοκρατική και ευρωπαϊκή προοπτική της Ουκρανίας.
Την τελευταία δεκαετία γίναμε μάρτυρες της δυνατότητας που παρέχει η ενιαία αγορά της ΕΕ στα εμπορεύματα, τις υπηρεσίες, τα χρήματα και τους ανθρώπους να συνεχίσουν να κυκλοφορούν ελεύθερα σε ολόκληρη την ήπειρο. Οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενέκριναν νομοθεσία που το κατέστησε δυνατό. Βελτιώσαμε επίσης τα δικαιώματα των πολιτών, τα εργασιακά δικαιώματα, τα ψηφιακά δικαιώματα και τα δικαιώματα των καταναλωτών. Πιο πρόσφατα, η ΕΕ ανέπτυξε ορισμένα από τα πλέον αυστηρά περιβαλλοντικά πρότυπα στον κόσμο. Έχουν εγκριθεί συμφωνίες για το κλίμα με σκοπό την ελαχιστοποίηση των κινδύνων για το κλίμα, την υγεία και τη βιοποικιλότητα.
Υπό το πρίσμα των εξελίξεων και των προκλήσεων σε διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, πιστεύετε ότι είναι καιρός να ξεκινήσει η συζήτηση για μία Διακυβερνητική Διάσκεψη και για τη μεταρρύθμιση των Συνθηκών;
Την άνοιξη, η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης θα παρουσιάσει τα συμπεράσματα μιας μοναδικής πρωτοβουλίας διαβούλευσης με τους πολίτες της ΕΕ. Αυτό, εν τέλει, θα προσφέρει μια πρωτοφανή ευκαιρία να ακουστούν οι ανησυχίες που εξέφρασαν οι Ευρωπαίοι, ιδίως δε να ακουστεί η φωνή των νεότερων γενεών της Ευρώπης. Αποτελεί θεσμική μας ευθύνη να μετουσιώσουμε από κοινού τις προτάσεις της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης σε συγκεκριμένα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης, εάν τούτο είναι αναγκαίο, της μεταρρύθμισης των Συνθηκών. Τίποτα δεν αποκλείεται από τη συζήτηση.
Η Ευρώπη έχει ως στόχο να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος προσανατολιζόμενη προς μια σύγχρονη και αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων οικονομία. Με ποιους τρόπους συμβάλλει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην Πράσινη Συμφωνία;
Μια σύγχρονη, αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων οικονομία θα τεθεί σε εφαρμογή χάρη στις πρωτοβουλίες που προωθεί η ΕΕ για το περιβάλλον μας μέσω της Πράσινης Συμφωνίας.
Η Πράσινη Συμφωνία υπερβαίνει την αντιμετώπιση των κλιματικών ζητημάτων. Ενσωματώνει τη βιώσιμη ανάπτυξη σε όλους τους τομείς και σε όλους τους κλάδους, προκειμένου να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, να αναπτυχθούν με βιώσιμο τρόπο η γεωργία, οι μεταφορές και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με χαρακτήρα φιλικό προς το περιβάλλον. Στο πλαίσιο της νομοθετικής του αρμοδιότητας που προβλέπεται από τις Συνθήκες της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεσμεύεται, σε συνεργασία με τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ, για την επίτευξη βιωσιμότητας.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή διακήρυξαν τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων. Η Κοινωνική Σύνοδος Κορυφής του Πόρτο αποτέλεσε ευκαιρία να συνασπιστούν οι δυνάμεις που θα ανανεώσουν τη δέσμευση για την υλοποίηση του Κοινωνικού Πυλώνα. Ποια είναι η άποψή σας για τη σημερινή κοινωνική Ευρώπη;
Η υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων αποτελεί πολιτική ευθύνη που επιμερίζεται μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών, κατά περίπτωση. Λαμβάνονται υπόψη οι διαφορές στο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον και η πολυμορφία των εθνικών συστημάτων, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας.
Η κοινωνική Ευρώπη αφορά την ενίσχυση των κοινωνικών εταιρικών σχέσεων σε όλα τα κράτη μέλη. Επενδύουμε σε μια οικονομία που λειτουργεί για όλους και κατ’ αυτόν τον τρόπο εξαλείφουμε την ανάγκη θέσπισης ενιαίας ρύθμισης για όλους. Ο εύρυθμος κοινωνικός διάλογος πρέπει να λειτουργεί αυτόνομα. Ο πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων είναι το στοιχείο που διακρίνει την Ευρώπη από όλους τους άλλους παγκόσμιους φορείς.
Πώς θα ενισχύσει η Ευρωπαϊκή Ένωση το ρόλο της ως παγκόσμιας ηγετικής δύναμης στον κόσμο; Πόσο εφικτό είναι να υπάρξει μια συντονισμένη προσέγγιση για την εξασφάλιση μιας ενιαίας φωνής για την Ευρώπη στον κόσμο;
Η ΕΕ έχει επιδείξει ηγετικό ρόλο σε κανονιστικό επίπεδο, καθώς διασφαλίζει τα υψηλότερα πρότυπα σε θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, τα δικαιώματα που αφορούν την προστασία της εργασίας, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η ισότητα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεί ήδη σημείο αναφοράς για την προάσπιση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Πρόκειται για ένα πεδίο στο οποίο η ΕΕ θα συνεχίσει να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο συνεργαζόμενη στενά με τις γειτονικές χώρες και τις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες παγκοσμίως και επιβεβαιώνοντας εκ νέου την ευρωπαϊκή προοπτική ορισμένων συμμάχων μας.
Σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, χρειαζόμαστε μια συντονισμένη προσέγγιση για θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, η επισιτιστική ασφάλεια, η ασφάλεια και η άμυνα. Υπό τις τρέχουσες γεωπολιτικές συνθήκες, η φωνή της Ευρώπης είναι πιο ενιαία από ποτέ. Δεν αμφιβάλλω για την ενότητά μας.
Ποιες είναι οι απειλές κατά του κράτους δικαίου στην Ευρώπη σήμερα; Μπορεί η Ένωση να προστατεύσει αποτελεσματικά τις αξίες της και τους πολίτες της;
Το κράτος δικαίου αποτελεί το θεμέλιο επί του οποίου εδράζονται οι Συνθήκες της ΕΕ. Είναι θεμελιώδους σημασίας όλα τα κράτη μέλη να τηρούν τις Συνθήκες που υπέγραψαν κατά την προσχώρησή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι απειλές κατά του κράτους δικαίου στην Ευρώπη σήμερα περιγράφονται στην Έκθεση του 2021 για το κράτος δικαίου που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η εν λόγω έκθεση συνιστά προληπτικό εργαλείο που ενθαρρύνει τη διεξαγωγή συζήτησης μεταξύ των κρατών μελών και προάγει τις θετικές μεταρρυθμίσεις. Αυτές οι συζητήσεις και οι μεταρρυθμίσεις αποτελούν τμήμα της διαδικασίας με την οποία η ΕΕ υπερασπίζεται ενεργά τις αξίες της και τους πολίτες της.
Πιστεύετε ότι η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη νόσο COVID-19 είναι επαρκής; Ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ο οποίος αποσκοπεί στον μετριασμό των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας, θα προετοιμάσει επαρκώς τις ευρωπαϊκές οικονομίες και κοινωνίες για τις επερχόμενες προκλήσεις;
Χάρη στον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, οι ευρωπαϊκές οικονομίες και κοινωνίες θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν τα οφέλη της ψηφιακής οικονομίας και των νέων θέσεων εργασίας που επιτάσσει η μετά την πανδημία εποχή. Θα μας βοηθήσει σημαντικά να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση έπειτα από την παγκόσμια πανδημία COVID-19 και τις σκληρές συνέπειές της.
Ο μηχανισμός θα βοηθήσει τις οικονομίες και τις κοινωνίες να καταστούν περισσότερο βιώσιμες, ανθεκτικές και καλύτερα προετοιμασμένες για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης. Τα πράγματα θα είναι διαφορετικά μετά την πανδημία αυτή. Πρέπει να προσαρμοστούμε, όπως το πράττουμε ήδη. Ο μηχανισμός θα δώσει ώθηση στις οικονομίες μας ώστε να αντιμετωπίσουν τις σημερινές προκλήσεις και, παράλληλα, να αξιοποιήσουν τα οφέλη της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης.
Η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης θα δώσει τη δυνατότητα στους Ευρωπαίους να εκφράσουν τη γνώμη τους σχετικά με τα ζητήματα που είναι σημαντικά για την Ένωση. Ποια συνέχεια θα δοθεί στις προτάσεις των πολιτών μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της;
Υποστηρίζω θερμά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων με επίκεντρο τον πολίτη. Η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης αποτελεί ίσως το καλύτερο παράδειγμα που βλέπουμε σχετικά. Είμαι αισιόδοξη ότι αυτό θα επιφέρει συγκεκριμένες αλλαγές και θα συμβάλει στην οικοδόμηση της απαραίτητης εμπιστοσύνης.
Η ευρωπαϊκή δημοκρατία είναι ένα από τα θέματα για τα οποία έχουν ληφθεί οι περισσότερες συνεισφορές από τους πολίτες στην πολύγλωσση ψηφιακή πλατφόρμα της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης. Τα βασικά ζητήματα που έχουν τεθεί καλύπτουν τα πάντα από τη θεσμική λειτουργία της ΕΕ έως την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Η ομάδα εργασίας για την ευρωπαϊκή δημοκρατία θα αναλύσει τις συστάσεις των πολιτών και θα τις αξιολογήσει σε σχέση με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και την ενδεχόμενη μεταρρύθμισή του.
Το 2022 έχει ανακηρυχθεί Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας. Πώς θα κερδίσει η Ευρώπη τη δέσμευση των νέων και θα επιτύχει τη μεγαλύτερη συμμετοχή τους στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση;
Θέλουμε να ακουστεί η φωνή της νεολαίας: για να έχουμε ένα καλύτερο μέλλον, οι νέοι μας πρέπει να μιλήσουν και να μοιραστούν τις ιδέες τους. Στόχος του Ευρωπαϊκού Έτους Νεολαίας είναι να δημιουργηθούν πολλές ευκαιρίες και να διοργανωθούν εκδηλώσεις σε όλη την Ευρώπη, όπου οι νέοι θα συγκεντρωθούν για να μάθουν, να ανταλλάξουν απόψεις, να συναντήσουν ανθρώπους και να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Θα εξακολουθήσουμε να οικοδομούμε ένα καλύτερο μέλλον, το οποίο θα έχει ενισχυμένο οικολογικό και ψηφιακό χαρακτήρα χωρίς αποκλεισμούς, αλλά είναι αναγκαίο οι νέοι να επικοινωνήσουν τις επιθυμίες, τις φιλοδοξίες και τις προσδοκίες τους. Θέλουμε να έλθουμε σε επαφή με τους νέους σε ολόκληρη την Ευρώπη, να μας εκφράσουν τις απόψεις και τις ιδέες τους, να ακούσουμε και να δράσουμε.
