Συνέντευξη στη Δρ. Μάρθα Θεοδώρου
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι η ανώτατη πολιτική οντότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE). Αποτελείται από τους αρχηγούς κρατών ή κυβερνήσεων των κρατών μελών της Ένωσης, τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μαζί, καθορίζουν την πολιτική κατεύθυνση και τις προτεραιότητες της ΕΕ τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και μακροπρόθεσμα, προσδιορίζοντας έτσι την πολιτική ατζέντα.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προεδρεύει, προωθεί τις εργασίες του και διασφαλίζει την εξωτερική εκπροσώπηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα που αφορούν την κοινή εξωτερική πολιτική της και πολιτική ασφάλειας.
Στις 2 Ιουλίου 2019, οι ηγέτες της ΕΕ εξέλεξαν τον Charles Michel, Πρωθυπουργό του Βελγίου, ως Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Στις 24 Μαρτίου 2022, οι ηγέτες της ΕΕ επανεξέλεξαν τον Charles Michel ως Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Στην αποκλειστική συνέντευξή του στη Δρ. Μάρθα Θεοδώρου, Υπεύθυνη Διεθνών και Δημοσίων Σχέσεων της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της Ελλάδος, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου παρουσιάζει τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της Στρατηγικής Ατζέντας 2024-2029, τονίζει την ανάγκη να καταστεί η Ένωση περισσότερο ανταγωνιστική με την προώθηση της ολοκλήρωσης της Ένωσης Κεφαλαιαγορών, οριοθετεί την ευρωπαϊκή κυριαρχία, αναφέρεται στον κρίσιμο ρόλο της αμυντικής βιομηχανίας της EE, και εκφράζει την πεποίθηση ότι μια ισχυρή, ευημερούσα και δημοκρατική Ένωση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το κράτος δικαίου και τις αρχές και τις αξίες της Ευρώπης.
Στην τελευταία Ειδική Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, συζητήσατε τα ζητήματα της ανταγωνιστικότητας και των επενδύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (EE). Κατά τη γνώμη σας, με ποιους τρόπους θα μπορούσε σήμερα η ΕΕ να ενισχύσει αποτελεσματικότερα την οικονομία της, προκειμένου να διασφαλίσει μια αξιοπρεπή ζωή και την ευημερία όλων των πολιτών της;
Πρέπει να ανταποκριθούμε αποφασιστικά στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής μας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα τελευταία χρόνια έχουμε επικεντρωθεί στην ανάληψη γενναίων μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την αντιμετώπιση της ψηφιακής επανάστασης των κοινωνιών μας, την ενίσχυση της άμυνας και της ασφάλειάς μας και φυσικά τη δημιουργία ισχυρών και ανταγωνιστικών οικονομιών.
Οι ισχυρές οικονομίες αποτελούν κρίσιμο θεμέλιο για την επίτευξη των συλλογικών μας στόχων. Όλοι οι ηγέτες της ΕΕ συμφωνούν ότι ένα βασικό βήμα είναι η εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς. Η ιστορία έχει αποδείξει ότι η ενιαία αγορά είναι η ραχοκοκαλιά της ευημερίας και της ανταγωνιστικότητάς μας. Τα τελευταία 30 χρόνια, η ενιαία αγορά και οι τέσσερις ελευθερίες της υπήρξαν ισχυρός κινητήρας σύγκλισης και ανάπτυξης σε ολόκληρη την ΕΕ. Μας βοήθησε να οικοδομήσουμε μια άκρως ανταγωνιστική κοινωνική οικονομία της αγοράς, μαζί με μεγαλύτερη οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή.
Έχουμε τη μεγαλύτερη ενιαία αγορά στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των υψηλών προτύπων προϊόντων, εργασίας και περιβάλλοντος. Ωστόσο, η ενιαία αγορά μας εξακολουθεί να έχει πολλές αναξιοποίητες δυνατότητες. Πρέπει επομένως να εμβαθύνουμε την ενιαία μας αγορά για να μεγιστοποιήσουμε αυτό το δυναμικό και να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητά μας. Είναι βασικό, για παράδειγμα, η οικοδόμηση μιας γνήσιας ενεργειακής ένωσης. Αυτό θα βοηθήσει την Ένωσή μας να μειώσει τις εξαρτήσεις μας από τις εισαγωγές ενέργειας και να προσφέρει περισσότερη ασφάλεια, περισσότερες επιλογές και χαμηλότερες τιμές για τους πολίτες μας.
Στον σημερινό υπερανταγωνιστικό κόσμο, πρέπει να απελευθερώσουμε το ευρωπαϊκό πνεύμα επιχειρηματικότητας. Η Ευρώπη αποτελείται από ανθρώπους της δράσης, της δημιουργίας και της καινοτομίας. Για να πετύχουμε τους στόχους μας, χρειαζόμαστε έναν κρίσιμο καταλύτη: την επένδυση.
Επενδύοντας σε βασικούς στρατηγικούς τομείς θα απελευθερώσουμε το τεράστιο δυναμικό της ενιαίας αγοράς. Πρέπει να ολοκληρώσουμε την Ένωση Κεφαλαιαγορών μας για να απελευθερώσουμε το ιδιωτικό κεφάλαιο. Tο οικονομικό επιχείρημα για μια Ένωση Κεφαλαιαγορών είναι ξεκάθαρο. Κάθε χρόνο 300 δισεκατομμύρια ευρώ ευρωπαϊκών αποταμιεύσεων διοχετεύονται στο εξωτερικό, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτά είναι χρήματα που λείπουν από την ανάπτυξη των εταιρειών μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οφείλεται επίσης στον κατακερματισμό των κεφαλαιαγορών και του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος. Ως εκ τούτου, κοιτώντας το μέλλον, η ολοκλήρωση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών αποτελεί σαφή προτεραιότητα για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Χαρακτηρίσατε την Ευρωπαϊκή Ένωση ως ένα οικονομικό, επιστημονικό, καινοτόμο και πολιτιστικό γίγαντα, αναφέροντας ότι οι μελλοντικές διευρύνσεις και η μεγαλύτερη κυριαρχία θα την καταστήσουν ακόμη τέτοια. Πώς θα ορίζατε την ευρωπαϊκή κυριαρχία; Και πώς θα αξιολογούσατε την ετοιμότητα και την ικανότητα της ΕΕ να υποδεχτεί νέα μέλη στην ευρωπαϊκή οικογένεια;
Περισσότερη επιρροή, περισσότερη ανθεκτικότητα, λιγότερη εξάρτηση. Έτσι ορίζω την ευρωπαϊκή κυριαρχία. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι περισσότερη ευρωπαϊκή κυριαρχία δεν σημαίνει λιγότερη εθνική κυριαρχία. Αντίθετα, ενισχύει την ικανότητα δράσης των εθνών.
Καθώς προχωρούμε προς έναν πολυπολικό κόσμο, είναι ζωτικής σημασίας να αυξηθεί η επιρροή της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως ένας από τους μεγαλύτερους παγκόσμιους συνασπισμούς. Ναι, η ΕΕ είναι ένας οικονομικός, επιστημονικός, καινοτόμος και πολιτιστικός γίγαντας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να γίνουμε ισχυρότεροι, με μεγαλύτερη επιρροή και μεγαλύτερη ευημερία. Η διεύρυνση αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της στρατηγικής μας κυριαρχίας. Είναι μια επένδυση στην ειρήνη, την ευημερία και την ασφάλεια.
Πρέπει να είμαστε έτοιμοι μέχρι το 2030 - και οι δύο πλευρές – για τη διεύρυνση. Για τις υποψήφιες χώρες, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και να επιλυθούν όλες οι διμερείς διαφορές. Για την ΕΕ, αυτό σημαίνει μεταρρύθμιση των προγραμμάτων και των προϋπολογισμών μας, καθώς και της διαδικασίας λήψης αποφάσεων.
Ενόψει της «Διακήρυξης της Γρανάδας» και των πρόσφατων συζητήσεων για τη Στρατηγική Ατζέντα 2024-2029, ποιες θα πρέπει να είναι οι πολιτικές προτεραιότητες της ΕΕ στο εγγύς μέλλον;
Κατά τις διαβουλεύσεις μου με τους ηγέτες της ΕΕ για τη Στρατηγική Ατζέντα 2024-2029, κατέστη προφανές ότι όλοι οι ηγέτες θέλουν να συνεχίσουν να εργάζονται για μια ισχυρή, ευημερούσα και δημοκρατική Ευρώπη. Αυτό μεταφράζεται σε τρεις κύριες ιδέες:
Πρώτον, μια ισχυρή και ασφαλής Ευρώπη, που να προτάσσει την κυριαρχία της Ευρώπης και τη θέση της ως παγκόσμιος παίκτης στο νέο γεωπολιτικό πλαίσιο. Αυτό συνεπάγεται την ενίσχυση της αμυντικής μας ετοιμότητας και την ενίσχυση των αμυντικών μας ικανοτήτων, μεταξύ άλλων, με τη βελτίωση των συνθηκών για την ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.
Αυτή δεν είναι μια θεωρητική συζήτηση. Δυόμιση χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, είναι σαφές ότι η Ρωσία δεν θα σταματήσει στην Ουκρανία, όπως δεν σταμάτησε στην Κριμαία πριν από δέκα χρόνια. Η Ρωσία συνεχίζει τις αποσταθεροποιητικές της τακτικές - στη Μολδαβία, τη Γεωργία, τον Νότιο Καύκασο, τα Δυτικά Βαλκάνια και ακόμη πιο μακριά στην αφρικανική ήπειρο. Η Ρωσία αποτελεί σοβαρή στρατιωτική απειλή για την ευρωπαϊκή μας ήπειρο και την παγκόσμια ασφάλεια. Εάν δεν δώσουμε αρκετή υποστήριξη στην Ουκρανία για να σταματήσει τη Ρωσία, θα είμαστε οι επόμενοι. Πρέπει επομένως να ενισχύσουμε την αμυντική μας ετοιμότητα και να στραφούμε σε μια «οικονομία πολέμου». Είναι καιρός να αναλάβουμε μεγαλύτερη ευθύνη για την ασφάλειά μας.
Δεύτερον, πρέπει να οικοδομήσουμε μια ευημερούσα και ανταγωνιστική Ευρώπη. Η ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς και η επιτυχία στη διττή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση θα είναι καθοριστικής σημασίας, καθώς και η διασφάλιση ότι κανείς δεν θα μείνει πίσω. Πρέπει να μειώσουμε τη διοικητική επιβάρυνση των εταιρειών μας και να εμπιστευτούμε τους επιχειρηματίες μας να αξιοποιήσουν ευκαιρίες που θα παρακινήσουν τις επενδύσεις. Είναι επίσης ζωτικής σημασίας να επενδύσουμε στις δεξιότητες και την εκπαίδευση των ανθρώπων καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής τους για να παρέχουμε ευκαιρίες σε όλους.
Τρίτον, μια ελεύθερη και δημοκρατική Ευρώπη όπου η πραγμάτωση του κράτους δικαίου παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος των αξιών και των πράξεών μας. Οι αξίες θα παραμείνουν η κατευθυντήρια πυξίδα μας, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά. Αποτελούν το θεμέλιο για μια ισχυρότερη, πιο ευημερούσα και πιο δημοκρατική Ένωση για τους πολίτες μας.
Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετώπισε πολλές κρίσεις. Κατά τη γνώμη σας, αντιμετωπίστηκαν αποτελεσματικά από τους πολιτικούς της θεσμούς; Επιπλέον, σε αυτόν τον ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο, πώς θα προστατεύσει η ΕΕ τις θεμελιώδεις αξίες και αρχές της, το κράτος δικαίου και τους δημοκρατικούς της θεσμούς;
Οι πολίτες περιμένουν πολλά από την ΕΕ και τους ηγέτες της. Και δικαίως. Πρέπει επομένως να ανταποκριθούμε στις πιο πιεστικές προκλήσεις: ασφάλεια, ειρήνη, βελτίωση των συνθηκών ζωής, οικονομική ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα και κοινωνική συνοχή. Έχουμε πετύχει πολλά τα τελευταία χρόνια, ενώ αντιμετωπίζουμε κρίσεις άνευ προηγουμένου - από την Covid-19, την ενεργειακή κρίση και τον πληθωρισμό μέχρι τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή. Ενεργήσαμε με ενότητα και αλληλεγγύη και πετύχαμε αποτελέσματα, παραμένοντας πιστοί στις ευρωπαϊκές μας αξίες και αρχές.
Η ΕΕ θα προστατεύσει τις αξίες της και η Ένωση θα μετατρέψει την ΕΕ σε ανταγωνιστική ενιαία αγορά, κόμβο καινοτομίας, που θα στηρίζεται σε ευημερούσες και προηγμένες οικονομίες. Οι αξίες μας θα ενισχυθούν επίσης με την οικοδόμηση μιας ισχυρής και ασφαλούς Ευρώπης που προστατεύει τους πολίτες της, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης της αμυντικής μας βιομηχανίας. Τώρα πρέπει να ενδυναμώσουμε με τους εταίρους μας τη βιομηχανική βάση μας για την άμυνα και ασφάλεια. Μια ισχυρότερη Ευρωπαϊκή Ένωση κάνει ισχυρότερες τις συμμαχίες και τις συνεργασίες μας. Τέλος, εργαζόμαστε για να ενισχύσουμε τις βασικές μας αξίες ενισχύοντας τον ρόλο και τη φωνή μας στον κόσμο για να έχουμε μεγαλύτερη επιρροή.
